Sedef Hastalığı Nedir? Sedef Hastalığı Belirtileri (Psoriasis)

Sedef Hastalığı Nedir? Sedef Hastalığı Belirtileri (Psoriasis)


Sedef hastalığı nedenleri ve tedavisi 

Sedef hastalığı, toplumun yüzde ikisini ilgilendiren ve oldukça sık görülen bir deri hastalığıdır. Erkeklerde ve kadınlarda eşit oranda, her yaş grubunda görülebilir. Sedef hastalığı bir anda ortaya çıkar veya kaybolabilir. Sedef hastalığı mikrobik (bulaşıcı) bir hastalık değildir ve iyileşirken iz bırakmaz.

Sedef hastalığı, Türkiye'de 700 bin civarı, dünyada 125 milyon civarı kişiyi etkilemektedir. Genetik yatkınlık etkisi ile bir tetikleyici etken olduğunda ortaya çıkan ve ömür boyu sürebilen kronik bir hastalıktır. Hastalığı tetikleyen faktörler, kullanılan bazı ilaçlar (ağrı kesiciler, tansiyon ilaçları, bazı romatizmal ilaçlar gibi), iltihabi hastalık geçirilmesi durumunda, yüksek ateşli hastalıklar ve stres, üzüntü gibi nedenler ile hastalık alevlenebilir.

Sedef hastalığına sebep olan etkenler nelerdir? 

Sedef hastalığında deri hücreleri gereğinden fazla çoğalır ve bu hücreler normalde 3-4 haftada oluşması gereken hücreler, sedef hastalığı varlığında 3-4 gün gibi kısa sürede aynı seviyeye ulaşır. Fakat bu durumun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ailesinde sedef hastalığı olan kişilerde sedef hastalığı oluşma riski daha yüksektir. Yani bu hastalığı genetik faktörlerin etkilediği bilinmektedir. 

Sedef hastalığını tetikleyen faktörler ise boğaz enfeksiyonları, stres, deri hasarları, aşırı alkol tüketimi, sigara kullanımı, diğer hastalıklar nedeni ile kullanılan ilaçlar ve en önemli etken ise strestir. Sedef hastalığının kötüleşmesinde beslenme ile ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Hastalık genellikle depresyon dönemlerinde artma gösterir iken, kişi kendini mutlu hissettiği dönemlerde kendiliğinden azalma ya da tamamen yok olma gösterebilir. 

Sedef hastalığı türleri veya çeşitleri 

Sedef hastalığının farklı tipleri vardır. Bu tipler, plak tipi sedef (psoriasis), ters (inverse) sedef, eritrodermik sedef, damla (guttat) tipi sedef gibi türleri mevcuttur.

Plak tipi (psoriasis) sedef : Hastalığın en sık görülen türüdür ve dizlerde, dirseklerde kızarıklık, pullanma ve kabuklanma ile kendini gösterir.

Ters (inverse) sedef : Genellikle koltuk altı ve kasıklar gibi derinin katlanma bölgelerinde meydana çıkar. İnverse sedefin tam tanısı konulana kadar diğer egzama türleri ile karışır.

Eritrodermik sedef : Hastanın vücudunun her yerinde yaygın kızarıklık ve deri döküntüsü vardır. Sedef hastalığının bu türü, hastada sıvı ve elektrolit kaybına neden olduğu için çoğunlukla hastane şartlarında tedavi edilir.

Damla (guttat) tipi sedef : Özellikle çocuklarda rastlanan sedef türünde sedef lezyonları (yaraları) damlalar şeklinde tüm vücutta oluşabilir.

Sedef hastalığı belirtileri 

Sedef hastalığı belirtileri, bazen kaşıntılı olabilen, üzeri beyaz kepeklenme şeklinde görülen ve kızarıklıklar ile kendini gösterir. Bu belirtiler genellikle saçlı deri, dizler, dirsekler ve kalçada oluşur. Sedef hastalarının % 5 veya 10'unda eklem tutulumu olabileceği gibi, tutulan eklemlerde hareket kısıtlılığı, sertleşme ve ağrı olur. En sık tutulan eklemler el, ayak ve parmak uçlarındaki eklemlerdir. Bazı hastalarda da tırnak tutulumuna bağlı, tırnaklarda çukurlaşma, renk ve şekil bozukluğu meydana gelir. Sedef hastaları için en önemli sorun ise toplumun kendilerine karşı bakış açısı ve yaklaşım şeklidir.

Sedef hastalığı teşhisi

Sedef hastalığı tanısı, hastanın şikayetleri doğrultusunda baş vuracağı bir dermatoloji (cildiye) uzmanının yapacağı fizik muayenede hastada görülen bulgular ile tanının konulması mümkün olabilir. Sedef tanısının kesinleşmesi için biyopsi, boğaz ağrısı var ise boğaz kültürü ve eklemlerde ağrı var ise bazı görüntüleme tetkikleri tanıda yardımcıdır.

Sedef hastalığı tedavisi 

Sedef hastalığı uygun tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilir. Bazı hastalarda tedavi ile deri kepeksiz görünüme veya tam olarak normal görünüme kavuşur. Fakat tedavi ile şikayetler gerilese bile, hemen her zaman tekrar başlayabilir. Sedef hastalığının tedavisi hastalığın şiddetine ve türüne göre değişir.

Sedef hastalığı topikal tedavi : Doğrudan deriye uygulanan tedaviler, topikal tedavilerdir. Bu tedavi, merhemler, kremler, losyonlar gibi ilaçlar ile uygulanır. Hastanın sedefi hafif ise bu yöntem temel tedavidir. Bunların yanı sıra nemlendiriciler kepeklenme için gerek duyulduğu zaman ve miktarda doktorun önerdiği bir nemlendirici uygulanmalıdır. Sedef tedavisinde genellikle steroid içerikli ilaç tedavisi ve gerekir ise D vitamini kullanılır. Tedavi sürecinde doktor takibi gereklidir.

Sedef hastalığı fototerapi tedavisi : Fototerapi tedavisi ultraviole ışığın (güneş ışığının tedavi edici özelliğini taşıyan dalga boylarını içerir). Tedavinin değişik formları, bazen de özel tabletler alarak uygulanan tedaviyi tanımlar. Sedef çok yaygın ise, topikal tedaviler ile düzelme göstermez ya da tedaviden hemen sonra hastalık tekrarlıyor ise fototerapi tedavisi uygulanması gerekebilir. Fototerapi tedavisi sırasında topikal tedavi de devam eder. Bu işlem hastanenin dermatoloji bölümünde uygulanır.

Sedef hastalığının sistemik tedavisi : Sedef hastalığının tedavisinde ağız yolu ile alınan tabletler kullanarak tedavi daha zahmetsiz bir tedavi yöntemi gibi görülse de bu yöntemin potansiyel riskleri vardır. Bu nedenle diğer yöntemler ile hastalık tedavi edilebiliyor ise sistemik tedaviler tercih edilmez. Sistemik tedavi başlamadan önce hastanın doktoru tedavinin risklerini bildirmelidir. Ağızdan alınan tedavi seçenekleri klinik ve kan testleri gerektirir ve diğer ilaçlar ile etkileşim söz konusudur. Ağız yolu ile uygulanan tedavide, kadınların hamile kalmaması gereklidir. Erkeklerinde bu ilaçları kullandığı sürece çocuk sahibi olmayı düşünmeleri doğru değildir.
back to top