Doğum Sonrası Dönem İçin Öneriler

Doğum Sonrası Dönem İçin Öneriler? (Lohusalık Dönemi Nedir?)

Doğum sonrası nelere dikkat etmek gerekir?

Doğum sonrası anne sağlığı açısından oldukça önemlidir. Doğumdan sonra annenin vücudu eski haline yavaş yavaş geri döner. Puerperum - postpartum - lohusalık veya doğum sonrası dönem olarak adlandırılan bu dönem yaklaşık altı hafta (42 gün) ya da daha fazla sürebilir.

Doğumdan sonra 3-4 gün pıhtılı kanama devam eder. Daha sonraki günlerde kanama miktarı azalır, rengi açılır ve sarı-beyaz renkte akıntılar devam eder. Bu akıntı lohusalık dönemi süresince sürer.

Doğum sonrası tuvalete gidilebilir mi?

Doğumdan sonra ilk altı saat içerisinde idrar yapılmalı ve yara acır diye ertelenmemelidir. Doğum sonrası dışkılama (büyük abdest) hemen olmayabilir. Kabızlık problemi yaşanır ise lifli besinler yenmeli ve bol su içilmelidir. Kısa yürüyüşler yaparak bağırsakları harekete geçirmek mümkün olabilir.

Doğum sonrası (lohusalık dönemi) beslenme 

Lohusalık döneminde beslenme, hamilelik döneminde olduğu gibi sürdürülür. Doğumdan sonra çeşitli ve az ve sık beslenmek önemlidir. Lohusalık döneminde de bol su içmeye ve sıvı alımına dikkat edilmelidir. Lohusalık döneminde gaz yapan gıdalar yenmemelidir.

Unlu, yağlı ve kızartma tarzı yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Sigara, alkol kesinlikle içilmemeli, çay ve kahve en aza indirilmelidir. Acılı, ekşi, baharatlı ve gazlı yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır. Ayrıca doğum nedeni ile oluşan kanamanın meydana getireceği eksikliği tamamlamak ve sütün kalitesini arttırmak için demir - vitamin hapları en az 3 ay kadar içilmelidir.

Doğum sonrası rahim masajı nedir?

Karın bölgesine bastırıldığında rahim hissedilebilir. Doğumda göbek hizasında olan rahim, doğumdan sonra her gün 1-2 sm küçülür ve ikinci haftada ele gelmeyecek kadar küçülebilir. Doğumun ilk günlerinde daha sık, devamında günde 8-10 kez rahim tepesine biraz kuvvetlice yapılabilecek 20-30 sn ovma hareketi ile rahim daha kısa sürede küçülebilir. Rahim masajı sayesinde kanama azaltılabileceği gibi, enfeksiyon riskinin de azaltılması sağlanır. Bu masajı yaparken bir miktar ağrı olabilir ve masaj yaparken rahimin sertleştiği hissedilir.

Doğum sonrası ağrı olur mu?

Normal doğum ve sezaryen doğum sonrasında aralı aralı ağrılar olabilir. Bu ağrılar çok şiddetli olmadığı sürece, verilen ağrı kesicilerden günde 2-3 kez alınabilir. Doğum sonrası dikiş yerlerindeki ağrı, genellikle oturma pozisyonunda iken rahatsız edici olur. Bu ağrı için doktorun verdiği krem dikiş kenarlarına sürülebilir. Sezaryen doğum sonrası atılan dikiş kenarlarının üst kısımlarını da birkaç hafta bu kremden sürebilir.

Doğum sonrası (lohusalık dönemi) ateş ve terleme  

Doğum sonrası arada ateş yükselmesi görülebilir. Doğum sonrası terleme ve sık idrara çıkma sayesinde vücutta biriken sıvı atılır. Eğer ateş 38 derecenin üzerine çıkar ise göğüsler kontrol edilmeli ve göğüsler aşırı sert ve hassas ise göğüslerde süt birikmiş olabilir ve bu durum ateş yükselmesine yol açabilir. Bu tip bir durumda bebeğin ememediği sütü meme pompası ile masaj yaparak sağmak faydalı olur. Bu işlemden 1 saat sonra ateş devam ediyor ise önemli bir durumun belirtisi olabilir.

Doğum sonrası yara bakımı nasıl olmalı?

Normal doğumlarda atılan dikişlerin bakımında dikkat edilmesi gereken iki nokta vardır. Bunlar, genital bölgenin temiz ve kuru tutulmasıdır. Doğum sonrası hastaneden ayrılırken evde kullanmak için tentürdiyot benzeri bir sıvı reçete edilir ve bu sıvı 1 litre temiz su ile karıştırılır.

Bu karışım ağzı kapalı bir şişede saklanır ve her tuvalete gidildiğinde temizlendikten sonra bu sıvı ile temiz bir pamuğu ıslatıp genital bölge önden arkaya doğru silinir ve bu pamuk atılır. Bu işlem bir hafta on gün uygulanır. Ayrıca sık sık ped değiştirerek genital bölgenin temiz ve kuru kalması sağlanmalıdır.

Sezaryen doğumdan sonra günde bir kez temiz bir gazlı bez ve tentürdiyot ile dikiş yerleri silinir. Fakat bu tentürdiyot sulandırılmaz. Bu işlem bir hafta süresince tekrar edilir.

Doğum sonrası (lohusalık dönemi) hareketlilik

Sezaryen doğum ya da normal doğum hangisi olursa olsun eve gidildiğinde çok fazla yatılmaması önemlidir. Mutlaka istirahat etmek gerekir. Fakat uzun süre yatmanın ya da hareketsiz kalmanın damarlarda pıhtı oluşması gibi, bazı riskleri oluşturacağı unutulmamalıdır.

Doğum yapan kadın ne kadar erken ayağa kalkar ise o kadar çabuk toparlanır. Normal doğumdan bir hafta sonra hafif egzersiz yapmaya başlanmalıdır. Özellikle karın kaslarını kalça ve sırt kaslarını güçlendirici egzersizler yapılmalıdır.

Sezaryen doğumdan sonra en az 6 ay dikişleri zorlayacak ağır hareketlerden ve ağır eşyaları (su dolu kova, ağır valiz, koltuk gibi) kaldırmaktan kaçınmak gerekir. Ayrıca ilk birkaç hafta öksürürken, doğrulurken dikişler elle desteklenmelidir. Bu dikişler o kadar kolay açılmaz ancak dikkatli olmakta fayda vardır.

Doğumdan sonra banyo yapılabilir mi?

Normal doğum sonrası eve gittikten sonra banyo yapılabilir iken, sezaryen doğum sonrası 7'inci günde banyo yapılabilir. Lohusalık dönemi süresince ayakta banyo yapılmalıdır. Lohusalık dönemi (42 gün) bitene kadar küvete ve havuza, denize girilmemelidir.

Doğumdan sonra cinsel ilişkiye ne zaman başlanır?

Lohusalık, doğum sonrası iyileşme sürecidir. Bu nedenle lohusalık dönemi (42 günlük) süre bitene kadar cinsel ilişki doğru değildir. Doğum sonrası daha ilk ilişkide hamile kalınabileceği akılda tutulmalıdır.

Doğum sonrası annenin ve bebeğin sağlığı açısından iki yıldan önce tekrar hamile kalınması önerilmez. Eşler doğum sonrası cinsellikten önce aile sağlığı merkezinden danışmanlık almalıdır. Doğum sonrasında vajina kuruluğu olabilir ve bunu önlemek için kayganlaştırıcı jeller kullanmak gerekebilir.

Doğum sonrası emzirmeye ne zaman ve nasıl başlanır?

Doğumdan yarım saat sonra bebek, iki saat aralıklar ile emzirilmeye çalışılmalıdır. Emzirme süresi, bebek emse de, emmese de her meme için 10 dakika olmalıdır. Bir emzirmede sağ meme ilk başlanır ise, diğer emzirmede ilk sol memeden emzirmeye başlanmalıdır. Bebeğin her iki memeden de süt emmesi için, her iki memede her seferinde emzirilmelidir. Bebeği yatarak emzirmek doğru değildir.

Bebek oturarak ya da ayakta emzirilmelidir. Bebeğin 45 derecelik açı ile başı yukarıda tutularak emzirilmesi gerekir. Doğumdan bir buçuk ay sonra annenin doktor kontrolüne gitmesi gerekir. Bu kontrolde doğum sonrası annede normale dönüşün hangi aşamada olduğuna bakılır. Bu muayene sırasında anneye doğum kontrol yöntemleri hakkında bilgiler verilir.

Doğum sonrası (lohusalık dönemi) uyku düzeni nasıl sağlanır?

Doğum sonrası annenin, yorgunluk, ağrılar, bebeğin bakımı gibi nedenler ile uyku düzeni bozulur. Bu durum için aile büyüklerinden ya da yakınlarından yardım istenmeli, ziyaretçiler ertelenmeli veya kısıtlanmalıdır. Annenin geceleri uykusu sık sık bölündüğü için gün içinde bebek uyurken ya da yakınları bebeğin bakımı ile ilgilenirken anne 2 saat uyumalıdır. Lohusalık dönemi ağır aktivitelerden kaçınılmalıdır. Lohusalık dönemi kan dolaşımının daha iyi sağlanması için genellikle sırt üzeri yatmak tercih edilmelidir.

Doğumdan sonra kilo surunu nasıl çözülür?

Annenin hamilelikten önceki kilosuna ve görünüşüne dönmesi için çok fazla acele edilmemelidir. Doğum sonrası ayda 2 kilodan fazla kilo vermek doğru değildir. Vücut ağırlığı, doğumdan 6 ay sonra normal haline dönmeye başlar. Bebeğini emziren annelerde karın ve rahim kasları eski haline daha kısa sürede döner.

Doğum sonrası göbek sarkıklığı için sargı ya da korse kullanmak çok etkili bir yöntem olmadığı gibi, faydalı olduğuna dair bir kanıt yoktur. Bunun yerine doğum sonrası iyileşme sürecinden sonra egzersiz yapmak ve yürüyüş yapmak daha yararlıdır. Haftada en az 2-3 gün 30 dakika kadar egzersiz yapılmalıdır. Egzersizlerin bebek emdikten sonra yapılması uygun olur.

Doğum sonrası (lohusalık dönemi) doktor kontrolleri

Doğum sonrası anne ve bebeğin en az 3 kez sağlık kontrolünden geçmesi gerekir. Lohusalık döneminin 3 ve 5'inci günlerinde, 15'inci günde ve 6'ıncı haftada anne ve bebeğin sağlık kontrolleri tekrarlanmalıdır.

Doğumdan sonra depresyon olur mu?

Doğum sonrası annede, hormonal değişiklikler, yorgunluk, uykusuzluk, bebeğin bakımından korkma ve kendini bu duruma tam olarak hazırlamadığı için ağlama, mutsuzluk, huzursuzluk ve kaygı görülebilir.

Bu durum annelik hüznü şeklinde tanımlanabilir. Bu durum doğumdan sonra 10-14 içinde geçmez ise postpartum depresyonu gelişebileceği gerekçesi ile bir uzmana danışmak gereklidir.