Katarakt Neden Olur Belirtileri Ve Tedavisi

Katarakt Neden Olur Belirtileri Ve Tedavisi

Katarakt ameliyatı nasıl yapılır?

Katarakt, gözün içerisinde uzağı ve yakını gösteren bir mercek vardır ve bu merceğin bozulmasına katarakt denir. Katarakt diğer bir açıdan bakıldığında gözün yaşlanması durumudur. Ayrıca doğumsal katarakt, kazalar sonucu meydana gelen kataraktlar da vardır. Fakat kataraktın % 90'ı yaşa bağlı gelişen kataraktlar dır.

Katarakt neden olur?

Bundan 20-30 yıl önce körlüğün en önemli nedenlerinden biri katarakt oluşması idi. Günümüzde katarakt tamamen tedavi edilebilen bir göz hastalığıdır. Katarakt toplumun tamamını ilgilendiren bir rahatsızlıktır. Çünkü 70 yaşından sonra toplumun % 75'inden fazlası katarakt olur.

Kataraktın nedenleri arasında en önemlisi yaşlılıktır. Diğer bir katarakt nedeni ise konjenital (doğumsal) katarakt denilen genetik kataraktlar dır. Özellikle anne karnında geçirilen kızamıkçık, ırsi kalıtsal özellikler bebeklerde doğumsal katarakt nedeni olabilir ve bebek kataraktlı doğar.

Çocuk doğduğunda bu durum tedavi edilir ise çocuk normal görme yeteneğine kavuşabileceği gibi, tedavi edilmez ise çocukta körlük meydana gelebilir. Ayrıca şeker hastalığı gibi hormonal bozukluklar da katarakt oluşmasına sebep olabilir. Uzun süre ateş karşısında çalışan insanlarda katarakt gelişebilir.

Katarakt belirtileri

Katarakt belirtilerini doğumsal katarakt belirtilerinden başlayacak olur isek, çocuk doğduğu zaman göz bebeği siyah renklidir ve anne bunun beyaz renkli olduğunu ve bazen oradan bir ışığın yansıdığını fark eder ise bu doğumsal katarak belirtisi olabilir. Bu tür belirtiler fark edildiğinde çocuğun hemen bir göz doktoruna götürülmesinde fayda vardır.

Doğumsal katarakt olmasına rağmen bu tip bir belirti görülmeyen çocuklarda okul çağı geldikten sonra çocukta görme sıkıntıları olur ve çocuk ışıklardan rahatsızdır. Çocuk gözlerini kısarak çevresine bakar. Bu tip belirtilerde, çocuklarda görülebilen belirtilerdir.

Darbe sonucu gelişen kataraktlarda o göz sisli ve puslu görür. Yaşlılık sonucu gelişen kataraktlarda ışıklardan rahatsızlık duyma, gündüzleri güneş ışığında gözlerin çok fazla kamaşması, geceleri otomobil ışıklarının çok dağılması, eskiden görülen şeyleri o kadar iyi görememe, sisli görmeye başlama ve bu sisli görmenin gittikçe artması gibi belirtiler katarakt belirtileridir.

Katarakt mutlaka tedavi edilmeli mi?

Kataraktın farklı tipleri vardır ve katarakt başladıktan sonra hızla ilerleyen tipleri ve yıllarca yavaş yavaş ilerleyen tipleri vardır.

Perdeli veya puslu görme katarakt tipi, perdeli görme katarakt tipi gittikçe ve aylar içerisinde artmaya başlar. Bu durumun bazı şekilleri birkaç ay içerisinde görmeyi tamamen bozabilir iken, bazı şekilleri ise 3-5 yıl içerisinde görmeyi bozar. 50 yaşını geçmiş hastalar normalde yakını göremezler.

Fakat bir müddet sonra hasta normal gördüğünü fark etmeye başlar ve hasta oldukça mutlu olur. Bu durumda hasta gençleştiğini ve iyileştiğini zanneder. Bu durum ikinci bahar olarak adlandırılır. Fakat kataraktlı hastalarda bu ikinci bahar çok uzun sürmez ve bu durum kataraktın başlama ifadesidir. Bu durum 6 ay, 1 yıl, 2yıl civarı sürer ve bu süreçten sonra hasta hem uzak görmesini hemde yakın görmesini kaybeder. Bu süreç sonrası katarakt mutlaka tedavi edilir.

Katarakt tedavisi nasıl yapılır?

Kataraktın tedavisi konusunda tüm dünyada ilaçlar ile yapılması için çalışmalar günümüzde helen sürmektedir. C vitamini alımının kataraktı geciktirmede etkisi vardır. Omega 3 denilen ilaçların kataraktı geciktirdiğine dair bulgular vardır. Ultraviole ışınlardan korunmanın yani güneş ışığından korunmak gibi önlemlerin katarakt oluşmasını engellediği ve geciktirdiğine dair bilgiler bulunmaktadır.

Fakat günümüzde kesin kabul gören katarakt tedavisinde kullanılan bir ilaç tedavisi yoktur. Daha önceleri de, günümüzde de katarakt tedavisi bozulan göz içi merceğinin ameliyat ile değiştirilmesi şeklinde yapılmaktadır.

Katarakt ameliyatı ne zaman yapılır?

Doğumsal kataraktlarda çocuğun en kısa zamanda katarakt ameliyatı yapılması gereklidir. Doğumsal kataraktlarda çocuk 3 günlük iken bile katarakt ameliyatı yapılabilir. Katarakt tek taraflı ise çocuğun görme derecesine göre ameliyatın kararı verilir.

Yaşın ilerlemesine bağlı kataraktlarda bundan 15-25 sene önce kataraktın olgunlaşması için görme alanının bir metreye kadar düşmesi beklenir idi. Günümüzde katarakt ameliyatının zamanı hastanın yaşına, işine, sosyal durumuna göre değişmektedir. Örneğin otomobil kullanan şoförlerde görmenin % 10 düşmesi sonucu bile katarakt ameliyatı olmayı gerektirir.

Fakat görme gerektirmeyen işlerde çalışanlar için % 10 görme yeterli olabilir. Günümüzdeki teknikler ile katarakt her durumda ameliyat edilebilir. Fakat mümkün olduğunca kataraktı çok ilerlemeden ameliyat etmek daha iyi olur.

Katarakt ameliyatı nasıl yapılır?

Katarakt ameliyatı için göz uyuşturulduktan sonra tercih edilen ameliyat yöntemine göre göz içine girilerek önce merceğin ön zarı açılır ve inindeki kataraktlı kısım bütün olarak ya da parçalanarak çıkarılır. Ameliyat sırasında göz içerisinde merceğin zarı bırakılır. Hastanın yaşı, gözün durumu ve ameliyatın türüne göre mercek yerleştirme işlemi yapılır.

Katarakt ameliyatı bazı durumlarda (1 yaş altı çocuklar gibi) mercek yerleştirilmez. Bazen ve bazı durumlarda ameliyatın gidişi ve gözün durumundan dolayı mercek konmayabilir ya da ikinci ameliyata kadar mercek konulması işlemi ertelenebilir. Katarakt ameliyatının türü ve şartları doktor tarafından karar verilir.

Çocuklarda katarakt nedenleri ve tedavisi

Çocuklarda genellikle doğumsal katarakt oluşur ve sonradan gelişen kataraktlarda ameliyat için zaman süreci daha uzundur. Fakat doğumsal kataraktlarda en kısa zamanda ameliyat yapılmalıdır. Çünkü çocuğun görme yeteneğinin gelişmesi için gözün ışığı ve objeleri görmesi gereklidir. Işık ve objeleri görmeyen bir gözde görme yeteneği gelişmez.

Yani bu çocuklarda katarakt ameliyatı geç yapılır ise çocuğun görmesi düşük kalır. Bebeklerde katarakt olduğunun anlaşılması için bebek doğunca çocuk hekimleri çocuğun gözlerine bir el feneri ile baktıklarında bu katarakt varlığını anlayabilirler. Doğumsal katarakt anne ve babanın çocuğun göz bebeklerine dikkat etmesi ile katarakt anlaşılabilir. Doğumsal kataraktın erken teşhisi önemlidir.

Doğumsal kataraktın takip ve tedavisi uzman bir merkezde ve uzman bir göz doktoru tarafından yapılmalıdır. Doğumsal katarakt ameliyatlarında alınan göz merceğinin yerine 2 -4 yaşına kadar göz merceği konulmaz. Bu nedenle bu çocuklara 30 numara gözlük veya kontakt lens verilir ve bu gözlük veya kontakt lens 3 ayda bir değiştirilir.

Bu çocukların takip ve tedavisi önemlidir ve başarılı bir ekip çalışmasından sonra doğumsal kataraktlı bir çocuk iyi bir görme yeteneğine kavuşur. Eğer bu çocukların takip ve tedavisi düzenli ve iyi yapılmaz ise derin göz tembelliği, göz tansiyonu ve genellikle de görme kaybı gibi riskler meydana gelir.

Katarakt ameliyatı sonrası bakım 

Ameliyat sonrası çoğunlukla göz bandaj ile kapatılır. Bu bandaj doktorun önerdiği süre boyunca gözde kalır. Ameliyat sonrası göze baskı yapmamak ve gözü ovmamak gerekir. Hastaneden çıkışta hasta araba kullanmamalıdır.

Gıda ve ilaç alımına doktorun önerilerine göre başlanır. Katarakt ameliyatından sonra yüz yıkama, banyo yapma, eşya taşıma, namaz kılma, spor yapma, işe başlama, denize ve havuza girme, gibi faaliyetler doktorun önerisine göre başlanmalıdır.

Katarakt ameliyatı sonrası doktorun önerdiği ilaçlar dikkatli ve düzenli kullanılmalıdır. İlaçları kullanırken (pomad, damla, gibi) eller mutlaka yıkanmalıdır. İlaçlar uygulanırken damla şişesi, pomad kutusu gibi ilaç ambalajlarının uçları kirpiklere, cilde, ele, kağıt ve peçeteye temas etmemelidir. Katarakt ameliyatı sonrası 1'inci gün, 1'inci hafta ve 1'inci ayda kontroller yapılmalıdır.

Katarakt ameliyatından sonra okumak göze zarar verir mi? 

Katarakt ameliyatı sonrası okumak göze zarar vermez. Okumak için okumaya yardımcı olması için gözlük kullanılabilir. Ameliyattan hemen sonra gözde rahatsızlık hissi ve yorgunluk olabilir. Katarakt ameliyatından sonra televizyon seyretmek gözleri yorabilir ancak zararlı değildir.

Katarakt ameliyatından sonra tam uzak ve yakın gözlüğü doktorun uygun gördüğü bir zamanda ayarlanır. Katarakt ameliyatı sonrası kanunda belirtilen derecede görme sağlanan kişiler sürücü belgesi (ehliyet) alıp araba kullanabilirler. Katarakt ameliyatı olan kişiler göze temas gerektirmeyen sporları yapabilirler. Katarakt ameliyatı geçirmiş bireyler polis ve asker olamazlar.

Katarakt ameliyattan sonra tekrarlar mı?

Katarak ameliyatı geçirmiş kişilerde tekrar katarakt oluşmaz. Ameliyat ile merceğin içerisine yerleştirilen zar zaman içerisinde kesifleşebilir. Bu durum halk arasında ikincil katarakt olarak bilinse de aslında katarakt değildir. Bu oluşum lazer tedavisi ile kolaylıkla tedavi edilebilir. Bazen bu oluşum çocuklarda ya da zarın çok kalınlaştığı durumlarda ameliyat ile temizlenebilir.
back to top