Çocuklarda Şeker Hastalığı (Diyabet) Neden Olur

Çocuklarda Şeker Hastalığı (Diyabet) Neden Olur

Çocuklarda diyabet (şeker hastalığı) tedavisi

Diyabet, çocuklarda da görülen bir hastalıktır. Özellikle tip 1 denilen diyabet zaten çocuk ve gençlerde ortaya çıkan, mutlaka pankreas ve insülin yetersizliğine giden bir durumdur. Çocuklarda özellikle aşılama sonrası, viral enfeksiyonlar sonrası, bazı ilaçların kullanımı sonrası, psikolojik stres sonrası tip 1 diyabet oluşumu ortaya çıkabilir. Tip 1 diyabet gençlik çağı diyabeti olarak ta adlandırılır. Genellikle 35 yaşından sonra tanısı konulur. Tip 1 diyabetlilerin hastalık başlamasından itibaren insülin kullanmaları önerilir.

Tip 1 diyabet sorununda, pankreas çok az insülin üretir veya hiç insülin üretmez. Kanda insülin reseptörlerini uyarmaya yetecek kadar insülin olmadığı zaman, hücre yüzeyindeki reseptörler (kapılar) kapalı durumda kalır ve hücrenin içine giremeyen şeker kanda biriktiği için kan şekeri seviyesi yükselir. İnsülinin tek görevi kan şekerini düzenlemek değildir. Özellikle gelişme dönemindeki çocuklarda boyun uzaması, dokuların canlılığının korunması ve hücre gelişimi insülinin kontrolü altındadır. Ailede tip 1 diyabeti olan akraba var ise çocukta tip 1 diyabet gelişimi ailesinde diyabet olmayan çocuklara göre daha fazladır. Çocuklarda veya gençlerde sadece genetik yatkınlık değil, çevresel faktörlerin de bu hastalığın ortaya çıkmasında etken olduğu konusunda veriler vardır.

Çocuklarda diyabet (şeker hastalığı) belirtileri

Diyabet belirtileri çocuklarda da erişkinlerinkine benzer belirtiler görülür. Tip 1 diyabeti genç popülasyonda ilk öne çıkan belirti büyüme ve gelişimin duraklaması dır. Çocuk yaşta tip 1 diyabeti olanlarda akranlarına göre daha kısa kalmaları ve daha küçük yapılı olmaları bundan kaynaklanır. Kısa süre sonrası ise kan şekeri yüksekliğine ait belirtiler meydana çıkmaya başlar.

Bu belirtiler, ağız kuruluğu, çok su içme, sık idrara çıkma, çok fazla yemek yeme, ani kilo kaybı ve bu belirtiler genellikle bir anda ortaya çıkmaya başlar. Daha önce gece altını ıslatma sorunu olmayan çocuklarda geceleri altını ıslatma sorunu, özellikle ergenlik dönemine yaklaşan kızlarda vajinal mantar enfeksiyonu, kusma, karın ağrıları, çocuğun kendini halsiz ve yorgun hissetmesi, okul başarısında azalma, tekrarlayan deri enfeksiyonları gibi belirtiler de görülebilir.

Çocuklarda diyabet (şeker hastalığı) teşhisi

Çocuklarda diyabet tanısı damarlardan veya parmak ucundan alınan kan glukozunun ölçülmesi ile alınır. Kan şekeri değerleri, açlık kan şekerinin 126 mg/dl üzeri diyabet, 100 altı normaldir. Tokluk kan şekerinin 200 mg/dl üzeri olması diyabet, 140 altı normaldir.

Çocuklarda diyabet (şeker hastalığı) tedavisi

Çocuklarda gelişen tip 1 diyabeti, vücuttan tamamen uzaklaştıracak ve vücudun kendi insülini ni üretmesini sağlayarak bir tedavi, insülin enjeksiyonları dışında yoktur. Tedavi insilün tedavisi, beslenme desteği ve egzersiz tedavisi olarak planlanır. İnsülin kullanımı, insülin şişeleri buz dolabının kapağında saklanır. İnsülinler enjektörler, insülin kalemleri ve insülin pompaları şeklinde uygulanır. İnsülin enjeksiyonu iğnesi, günde iki veya dört kere yemek öncesi yapılır. Her çocuk için kullanılması gereken insülin şeması çocuğun kendi doktoru tarafından, her çocuğa göre farklı düzenlenir. İnsülin kullanan çocuklarda da günün belli zamanlarında, günde dört veya altı defa olmak üzere kan şekeri ölçümü yapılır. Şeker hastalığı olan çocuğa ve ailesine diyabet ekibi tarafından eğitim verilir.

Şeker hastalığı (diyabet) olan çocuklarda beslenme 

Şeker hastalığı olan çocuğun beslenmesinde üç ana, üç ara öğün olması gereklidir. Beslenme planına uymayan çocuklarda az beslendiği zaman kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi), fazla beslendiği zaman kan şekeri yükselmesi meydana gelir. Bu nedenle çocukların okulda ve sınıfta öğün almasının desteklenmesi ve takip edilmesi oldukça önemlidir.

Egzersiz konusunda çocuğun desteklenmesi, diyabet tedavisinde fayda sağlar. Aynı zamanda çocuğun sağlıklı akranlarından uzaklaştırılmaması sağlanır ve çocuk kendini daha iyi hisseder. Çocuğun egzersiz yapacağı esnada kan şekeri çok yüksek ya da düşük olmaması önemlidir. Çok yoğun egzersizlerden önce insülin dozu azaltılmalı ve ara öğün alınmalıdır. Şeker hastası çocuklar her türlü egzersiz yapabilir. Gerekli eğitim verilerek yarışmalı sporlara katılabilir. Diyabet çocuklarda da erişkinler de egzersiz ve spor için engel teşkil etmediği gibi egzersiz ve yürüyüş şekeri dengelemede çok faydalıdır.
back to top