Hamilelerin Vitamin Ve Mineral İhtiyacı
Hamilelerde vitamin eksikliği belirtileri
Hamilelikte mutlaka alınması gereken vitaminlerin başında folikasit gelmektedir. Bunun yanı sıra, demir, kalsiyum, çinko ve omega 3 yağ asitleri de hamilelik döneminde gerekli olan vitaminler ve elementlerdir.Hamilelik ve folik asit ihtiyacı : Folikasitin aslında hamilelikten bir ay önce kullanılması daha faydalı olur. Fakat ne zaman hamile kalınacağı bilinmediği için bu çok fazla mümkün olmayabilir. Folikasitin en önemli yeri spina bifida veya nöral tüp defektleri denilen durumların riskini azalttığı bilimsel olarak kanıtlanmış olmasıdır.
Hamilelik ve demir ihtiyacı : Folik asitin yanı sıra, 12'inci gebelik haftasından sonra rutin olarak demir takviyesi de verilir. Çünkü besinler, (et, taneli tahıllar, ciğer, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler) ile yeterli demir alımı sağlanamayabilir ve bebek yeterli demir almış olsa bile annenin demir eksikliği ortaya çıkabilir. Bu nedenle erken doğum, kansızlık, düşük yapma ve bebeğin zayıf doğması gibi riskler gelişebilir.
Hamilelik ve kalsiyum ihtiyacı : Gebelikte ihtiyaç duyulan elementlerden biride kalsiyum, kalsiyum ihtiyacını günlük yarım kilogram sütten ya da yoğurttan almak mümkündür. Fakat yarım kilogram süt ya da yoğurdu hamile her zaman tüketemez. Bu durumda kalsiyum eksikliğini gidermek için kalsiyum tedavisi eklenebilir.
Hamilelik ve omega 3 ihtiyacı : Özellikle balık ve kuru yemişlerden alınabilen omega 3 yağ asitleri her hamile bu besinleri yeteri kadar tüketemediği için, tedaviye omega 3 gebelik süresince eklenebilir. Omega 3 özellikle bebeğin göz ve beyin gelişimi için önemidir.
Hamilelik ve çinko ihtiyacı : Çinko özellikle gebeler açısından önemli bir elementtir. Günümüzde modern teknolojide yetiştirilen meyve ve sebzelerde, et ve süt ürünlerinde yeterince çinko elementi bulunmamaktadır ve özellikle kış gebeleri için çinko C vitamini ile birlikte takviye olarak verilebilir.
Hamilelerde vitamin eksikliği belirtileri
Hamilelikte vitamin eksikliği belirtileri aslında, normal yaşamdaki vitamin eksikliği belirtileri ile aynıdır. Ciddi bir C vitamini eksikliği olur ise dişlerde kanama olabilir. Eğer yeterince folikasit alınamaz ise bebekte anomaliler gelişebilir. Gebelik süresince bebeğin gerekli olan tüm vitaminleri almasına rağmen, anne yeteri kadar alamıyor ise belirtiler anneyi etkiler.Demir eksikliği geliştiğinde erken doğum ya da bebeğin eksik kiloda doğması gibi belirtiler görülebilir. Demir eksikliği olan anne adayında kansızlık, yorgunluk, halsizlik gibi belirtiler de ortaya çıkar. Magnezyum denilen element eksikliğinde gece krampları gibi kramplar sık görülen belirtilerdir.
Hamilelik dönemi için gerekli besin değerleri
Hamilelik döneminde mutlaka 5 farklı gıda grubundan faydalanılması önerilmektedir.Hamilelik dönemi ve proteinlerin önemi : Bu gıda gruplarından biri proteindir ve bebeğin kemiğini, kasını, beynini oluşturan proteinler (kırmızı et, tavuk, balık, ciğer, yumurta ve süt ürünlerinden ve taneli sebzelerden kuru fasulye, nohut, mercimek gibi) alınabilir. Fakat hamile vejetaryen ise bu durumda daha fazla takviye alması gerekebilir. Bu nedenle vejetaryen olan kadınlar hamilelik döneminde bunu doktorlarına bildirmelidir.
Hamilelik dönemi ve yağların önemi : Zeytin yağı, fındık yağı, soya yağı gibi sağlıklı yağlar ve balık yağları kullanılması hamilelik dönemi yağ ihtiyacı için önemlidir.
Hamilelik dönemi ve karbonhidratların önemi : Hamilelik döneminde karbonhidratlar önemlidir. Karbonhidratları mümkün olduğunca tahıllardan almak gerekir. Karbonhidratlar hem anne adayına hemde bebeğe gerekli enerjiyi sağlar. Karbonhidrat alımında mümkün olduğunca şekerden kaçınmak faydalı olur. Çünkü şekerli ve şerbetli tatlılar hızlı bir şekilde şeker yüksekliğine ve insülin direncine yol açabilir. Hamilelik döneminde kadın zaten şeker hastalığına meyillidir.
Hamilelik dönemi ve vitaminlerin önemi : Vitaminler bakımından meyve ve sebzeler oldukça önemlidir. Meyve ve sebzelerin mümkün olduğunca taze ve mevsime özel olanları tercih edilmelidir. Meyve ve sebzeler hem vitamin içerikleri hemde element içerikleri için gereklidir. Aynı zamanda meyve ve sebzeler posa açısından gebelik süresince bağırsak fonksiyonunun çalışmasında önemlidir.
Hamilelik dönemi ve suyun önemi : Hamilelik süresince hiç bir şekilde unutulmaması gereken bir içecektir. Günde en az 10-12 bardak su tüketimi hamilelik süresince devam ettirilmelidir.
Hamilelerde folikasitin önemi nedir?
Folikasitin hamilelik dönemindeki en önemli rolü bebekte nöral tüp defekti denilen, beyin ve omurganın kapanması konusundaki anomalilerin engellenmesidir. Yapılan bilimsel araştırmalar gebeliğin ilk 12'inci haftası ve tercihen hamilelikten önceki bir ay süresince 400 mikrogram folikasit desteği alan annelerin bebeklerinde nöral tüp defektlerinin daha az rastlandığı görülmüştür.Bu nedenle hem Dünya Sağlık Örgütü hemde kadın doğum dernekleri 400 mikrogram folikasitin, hem hamilelik düşünen kadınlar tarafından hemde gebeliğin ilk üç ayı süresince kullanılmasını önermektedirler.
Folikasit hangi besinlerde bulunur?
Folikasit içeren gıdalar özellikle yeşil yapraklı sebzeler, esmer pirinç, narenciye, karaciğer, kuru fasulye, mercimek, ceviz, ıspanak, badem, tam buğday ekmeği, peynir, yumurta gibi besinlerde folikasit bulunmaktadır. Yinede bu gıdaların ne kadar tüketileceğine göre yeterli alım sağlanamayabilir. Bu nedenle hamilelik süresince ekstradan folikasit alımı önerilir.Ayrıca bir önemli durumda folikasit ihtiyacının bazı gebeliklerde ve bazı kadınlarda daha fazla olduğudur. Örneğin, daha önceki hamileliklerinde doğumsal anomalinin oluşmuş olması, annenin şeker hastası olması, annenin epilepsi (sara) hastası ve epilepsi ilaçları kullanıyor olması, annenin bağırsaklarında emilim bozukluğu (çölyak hastalığı gibi) hastalık olması durumunda bu hamilelerin normal hamilelere göre daha fazla (4 miligram) folikasit takviyesi alması gerekebilir.
Hamilelerde antioksidan alımının önemi nedir?
Hamilelik döneminde de normal yaşamda olduğu kadar antioksidanlara ihtiyaç vardır. Antioksidan vitaminleri ve elementleri değerlendirmek gerekir ise, beta karaten, C vitamini, E vitamini, selenyum, omega 3 yağ asitleri belirli bir ölçüde antioksidan etkisi göstermektedirler ve bunlar hücre koruyucu vitaminlerdir.Hücrelerin içerisindeki maddeler oksijenin etkisi ile yıpranmaya maruz kalabilirler. Antioksidanlar oksijenin olumsuz etkisinden vücudun korunmasını sağlar. Fakat gebelik döneminde ekstradan bir antioksidan ihtiyacı yoktur. Çünkü C vitamini takviyesi zaten antioksidan vitaminlerden biridir ve gebelik süresince C vitamini ek olarak verilmektedir.
Antioksidan içeriği yüksek besinler
Antioksidan içeriği özellikle yeşil yapraklı sebzelerde, meyvelerde ve renkli sebzeler ve meyvelerde bulunur. Örneğin, havuç, kavun, barbunya, fasulye, yaban mersini, enginar, brokoli, domates, kırmızı üzüm, üzüm çekirdeği, yeşil çay, tam tahıllar, sarımsak, ıspanak, böğürtlen, kuru erik, ahududu, çilek, kırmızı elma, ananas, bal kabağı, renkli biberler, kayısı, fındık, kiraz,, mürdüm eriği gibi renkli meyveler ve sebzelerde antioksidan bulunur ve hamilelik döneminde bu besinlerden bolca tüketilmesi tavsiye edilir.Hamilelik döneminde yeşilliklerin ve meyvelerin tüketimi bağırsakların çalışması açısından da önemlidir. Aslında gebelik süresince hiçbir vitamin takviyesi yeterli ve dengeli beslenmenin yerini tutamaz. Ayrıca antioksidanları kırmızı et, tavuk, balık, süt ve süt ürünleri, zeytin yağı, omega 3 yağ asitleri gibi gıdalardan da antioksidan alınabilir.
Hamilelik döneminde ve normal yaşamda insanların kendi kendine doktor önermeden vitamin takviyesi kullanmaları kesinlikle önerilmemektedir. Çünkü vücutta fazla bulunan her vitamin vücuda başka zararlar verebilir. Vitamin ve mineralleri mümkün olduğunca yediklerimizden ve taze, mevsiminde tükettiğimiz besinlerden almak çok daha önemlidir.