İdrardan Kan Gelmesinin Nedeni Nelerdir? Hematüri Nedir?

Kanlı idrara neden olan hastalıklar ve tedavileri

İdrarda kan görülmesi iki şekilde olur. Birincisi mikroskopik denilen, göz ile görülmeyen ve idrar tahlillerinde görülebilen kanama çeşididir. İkincisi idrar yapıldığında göz ile görülen, idrarın rengini pembeye veya kırmızıya boyayan kanamadır. Kanlı idrar yapmanın türleri vardır. Birinci türünde idrar ilk baştan kanlı çıkar ve sonra berraklaşır. Diğer türünde ise idrarın başından sonuna kadar sürekli kan ve kırmızılık vardır. Üçüncü şeklinde ise idrarın bitiminde son birkaç damlada kan görülebilir. İdrardaki kanamanın türleri nedene yönelik belirtiler şeklinde kendini gösterebilir.

Örneğin, baştan kanlı çıkıp sonra normal çıkan idrar türü üretra denilen mesanenin çıkışındaki hem kadınlarda hem erkeklerde bulunan ince boncuk şeklindeki yapıdan oluşabilecek kanamalardır. İdrarın başından sonuna sürekli görülen kanama türü böbreklerden yada idrar torbası denilen mesaneden kaynaklanan kanama türü olabilir. İdrarın sonunda birkaç damla kan gelmesi ise mesane çıkışındaki organda erkeklerde prostat denilen yapıda veya kadınlarda sistit denilen oluşumda görülen kanama türü olarak karşımıza çıkabilir. Kanlı idrar nedenlerini organlara göre incelemek gerekir.

İdrardan kan gelmesine neden olan hastalıklar

Böbrek kaynaklı idrarda kan görülmesi : Böbrek kistlerinden, böbrek taşlarından, böbrekteki enfeksiyonlardan ve tümörlerden kaynaklanabilir. Tümörler genellikle habis (kötü huylu) olurlar ve önem arz eder. Böbrek taşı ile oluşan kanamalar ise ağrı ile birlikte görülür.

Mesane kaynaklı idrarda kan görülmesi : Mesane kaynaklı idrarda kan görülmesi hem erkeklerde hemde kadınlarda görülebilir. Genellikle sistit denilen idrar torbası enfeksiyonlarından kaynaklanan idrarda kanama, mesane taşları nedeni ile idrarda kanama, prostat kaynaklı idrarda kanama ve mesane kanseri kaynaklı idrarda kanama şeklinde görülebilir.

İdrarında mesane kaynaklı kanama olan hasta 50 yaşın üzerinde ise mutlaka kanamanın nedeni iyi incelenmelidir. Gençlerde meydana gelen mesane kaynaklı idrar kanaması bazen ağır sporlardan da meydana gelebilir.

İdrarda kanamanın nedeni nasıl teşhis edilir?

İdrarında kan görülen hasta mutlaka üroloji uzmanına veya acil servise baş vurmalıdır. Kadınlarda da erkeklerde de idrarda kanamanın nedeni üroloji uzmanı tarafından teşhis edilir. İdrarda kanama böbreklerden, idrar yollarından ya da idrar torbasından kaynaklanabilir. Ağrısız olan idrarda kan görülmesi tümör veya kist kaynaklı olabileceği için bu yönde araştırılmalıdır. Ağrılı idrarda kan görülmesi, ağrı özellikle böbrek kısmında ise bu durum böbrek taşının belirtisi olabilir ve bu yönde incelenmesi gerekir. Daha aşağılarda yanma, sızlama ile birlikte görülen idrarda kanama üriner sitem enfeksiyonunun (iltihabının) belirtisi olarak ortaya çıkabilir.

İdrar yolları enfeksiyonu için bir an önce bir idrar kültürü ve ultrasonografik görüntüleme tetkiki yapılır. Böbrek taşları için yine idrar tahlili, ultrasonografik görüntüleme tetkiki ve bilgisayarlı tomografi ve bazı durumlarda ilaçlı böbrek filmi gibi tetkikler yapılır. Tümöral bir durum olduğu düşünülüyor ise bilgisayarlı tomografi, ultrasonografi ve gereken durumlarda manyetik rezonans görüntüleme tetkikleri yapılır. Eğer yapılan bu tetkikler ile kanamanın nedeni tespit edilemez ise kadınlarda ve erkelerde sistoskopi denilen yöntem ile idrar yolundan girilerek idrar yollarının durumuna bakılır ve cinsel organlara zarar vermeyen bir yöntemdir.

İdrarda kanamanın tedavisi nasıl yapılır? 

İdrarda görülen kanamanın tedavisi nedene yönelik yapılır. İdrarın kanını durdurmaktan ziyade bu kanamanın neden ve nereden geldiği araştırılır ve ortaya çıkan neden göre uygun tedavi yapılır. Örneğin böbreklerde bir taş var ise idrar yolundan girilerek taşı almak ya da taş küçük ise düşmesini beklemek gibi tedavi yöntemleri uygulanır. Eğer taş çok büyük ise böbrek üzerinden açılan küçük bir delikten girilerek perkütan denilen laparoskopik ameliyat ile taş çıkartılır ve böylece böbrek taşlarının ya da idrar yolu taşlarının neden olduğu idrarda kanama tedavi edilir.

Enfeksiyon var ise enfeksiyon için yapılacak uygulama idrar kültürü yapmak ve kültürün sonucuna göre antibiyotik tedavisi vermektir. Eğer bir tümör nedeni ile idrarda kanama olmuş ise veya bir travma nedeni ile idrarda kanama olmuş ise bu kanamanın lokalizasyonunun görülmesi gereklidir. Bunun için gereken tetkikler (bilgisayarlı tomografi ve ultrasonografi gibi) yapıldıktan sonra tümör için açık ameliyat ya da kapalı ameliyat şeklinde hasta ameliyat ile veya kemoterapi, radyoterapi tedavileri şeklinde tedavi edilir. Travma kaynaklı idrarda kanama olmuş ise buna yönelik inceleme ve tedavi yapılır.

Bunların dışında mikroskopik hematüri denilen göz ile görülmeyen idrarda kan görülmesidir ve bu konuda dikkatli olunması önemlidir. Bu tip idrarda kan görülmesi özellikle çocuklarda böbreğin etli dokusunda oluşan problemler nedeni ile olabilir. Bu tip bir hastanın nefroloji bilim dalı tarafından araştırılması ve tedavi edilmesi gereklidir.