Ayak Bileği Kırıkları Nedenleri
Ayak bileği kırıkları nedenleri ve tedavisi
Ayak bileği en fazla travmaya maruz kalan eklemlerdendir. Dört değişik mekanizma ile kırıklar oluşabilir. Ayak bileği eklemi tibia (kaval kemiği), fibula (baldır kemiği) ve talus (aşık kemiğinden) oluşan bir eklemdir. Fibulanın son noktası ayak bileğinin dış çıkıntısıdır. Lateral malleol), kaval kemiğinin sonlanma noktası içeriğinde unimalleolal kırık, her iki malleol'u içerisinde bimalleolal kırık olarak isimlendirilir. Ayak bileğinde ayrıca, kırıkta kaval kemiği ile talus arasında eklemi oluşturan yüzeyde kırık meydana gelir ise pinon kırığı olarak adlandırılır.Ayak bileğinin kırılmasının nedenleri, ayak bileğinin şiddetli burkulmaları, yüksekten düşme, trafik kazaları ve direkt ayağa gelen darbelerdir. Ayak bileğinin dönmesi nedeni ile sadece bağ yaralanması gerçekleşir ise bu duruma ayak bileği spraini adı verilir. Sadece kemik kırıkları gerçekleşir ise bu duruma ayak bileği kırığı denir. Lakin, genellikle burkulma sonucu ve ayak bileğinin dönmesi ile oluşan yaralanmalarda hem ayak bileği bağ yaralanması hemde ayak bileği kırıkları birlikte görülür. Böyle bir durumda ortopedi ve travmatoloji uzmanının, bağ ve kemik yapılarının tedavilerini uygun olarak planlaması gerekir.
Ayak bileği kırıklarında belirtiler
Ayak bileği kırıklarının en önemli belirtileri, gelişen olayın sonucu ağrı, şişlik, morarma, ayağın üstüne basamama, kırılan kemiğin parçalarının kaymış olduğu durumlarda ayak bileğinde şekil bozukluğu, açık kırıklarda kanama ve kırık parçalarının dışarıdan görülmesi gibi belirtilerdir.Ayak bileği kırıkları tanısı
Genellikle ayak bileği kırıklarının tanısı 2 veya 3 yönlü radyografiler ile konulabilir. Fakat gereken durumlarda bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri kullanılır.Ayak bileği kırıkları tedavisi
Tüm ayak bileği kırıklarında kırığın tedavisinin planı kırığın ayrışma miktarı, eklem yüzeyine ilerleyip ilerlememesi, kırığa eşlik eden bağ yaralanmalarının varlığı ya da yokluğu gibi problemler göz önünde bulundurularak yapılır. Eğer kırık ayrılmamış kırık ise, ligament hasarı ya da eklem ölümü yok ise bacak alçısı veya destek cihazı ile tedavi edilir.Ayak bileği kırıkları ve eklem içine uzanan bağ problemleri ile birlikte olan, çok parçalı deplase (ayrışmış) kırıklarda cerrahi tedavi tercih edilir. Cerrahi tedavide kemikleri yerinde tutabilmek için bir plak, metal ya da absorbe edilebilen vidalar, teller veya gerilim bantları kullanılarak tedavi edilir. Ameliyat ile yapılan tedavinin avantajları ameliyattan sonra genellikle alçı uygulanmaması ve bir an önce ayak bileğine hareket verilmesidir. Sonuç olarak en az zararlı ve etkin tedavi her hasta için ayrı düşünülerek karar verilir.
